دکتر سیدمجید ظهیری
عضو هیئت‌علمی
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
معرفت امام و رابطه ی آن با ایمان و نجات(مطالعه موردی آراء استاد مطهری)
«من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه»؛ به راستی تکان دهنده‌ترین حدیثی است کـه درباره‌ی امامت مطرح شده است. مسائل اصلی‌ای که این مقاله عهده‌دار پاسخ بـدان‌هاست عبارتند از:
۱) معرفت امام بـه چـه معناست؟
۲) ارکان معرفت امام چیست؟
۳) یک مسلمان چه باید بکند تا معرفت امام برای او تحقق یافته و مرگ جاهلیت شامل حالش نشود؟
۴) رابطه‌ی معرفت امام با اعمال چیست؟شرط قبولی اعمال است یا صحت یا هر دو؟
۵) رابـطه‌ی معرفت امام با ایمان چیست؟
۶) آیا معرفت امام شرط نجات است؟
این جستار را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد؛ بخش نخست به تبیین دقیق مبحث معرفت امام و ارکان و لوازم آن، با اتکا به برخی آثار وزیـن و مـوثق اعتقادی شیعه، اختصاص دارد و بخش دوم به برخی احادیث مهم در خصوص مبحث معرفت امام و تفسیری که استاد مطهری قدّس سرّه در خصوص آن احادیث ارائه نموده‌اند، با اتکاء به سخنان خود استاد، اختصاص دارد. در بـخش نـخست آمده است که منظور از معرفت امام، شناخت شناسنامه‌ای نیست، بلکه ارکانی دارد که عبارتند از: اعتقاد به وجوب اطاعت از امام، اعتقاد به گواه بودن امام، عقیده به باب اللّه و سبیل اللّه بودن امـام، اعـتقاد به علم الهی امام، اعتقاد به مفسر حقیقی وحی بودن امام، اعتقاد به رکن توحید بودن امام، اعتقاد به عصمت امام و به راستی مهم، اعتقاد به ضرورت دوستی و محبت امام. در بخش دوم به آراء استاد مطهری قدّس سرّه در خصوص جایگاه معرفت امام در تفکر شیعی و رابطه‌ی آن با ایمان و عمل و مقوله‌ی نجات پرداخته شده است. در خصوص مسأله‌ی نجات، استاد مطهری قدّس سرّه مـباحث در خور توجهی دارند که با برخی مباحث کلامی جدید گـره خـورده است. ایشان در این خصوص، هم با اتکا به روایات،بحثی درون دینی را مطرح می‌نمایند و هم با اتکا به برخی سـخنان ابـن سـینا و ملا صدرا بحثی فلسفی را ارائه می‌نمایند.
دیدگاهتان را بنویسید