در پاسخ به سؤال «جامعه ى دینى چیست؟» سه پاسخ معروف ارائه شده است که عبارتند از:
۱ ) جامعه اى دینى است که افراد تشکیل دهنده ى آن دیندار باشند.
۲ ) جامعه اى دینى است که در آن دین، داور باشد.
۳ ) جامعه اى دینى است که در آن دین هدایت شبکه ى روابط اجتماعى را برعهده داشته باشد.
فرضیه ى تحقیق این است که تعارض پاسخ هاى سه گانه ى فوق ظاهرى است و در باطن تعارضى میان پاسخ ها نیست و پاسخ هاى دوم و سوم (به ویژه پاسخ سوم)، اگرچه به عنوان بدیل پاسخ اول مطرح شده اند و دیدگاهى انتقادى نسبت به پاسخ اول دارند، ولى در واقع به نوعى تبیین و تعمیق همان پاسخ اول هستند. فرضیه ى مزبور در این مقاله با استناد به آراء و اقوال قائلین به پاسخ هاى دوم و سوم به روشنى اثبات مى شود.
در ارائه ى پاسخى عمیق تر و از منظرى دیگر، نویسنده ى مقاله، نظریه اى را در توصیف جامعه ى دینى مطرح مى کند که مفهوم کلیدى آن مفهوم نظام هاى اجتماعى است. و همچنان که پاسخ هاى سه گانه فوق به نوعى تعمیق یکدیگر محسوب مى شوند، این رأى نیز بدون اینکه تعارضى با پاسخ هاى مذکور داشته باشد، سعى در تعمیق بیشتر پاسخ دارد.
نویسنده ى مقاله پس از بررسى مفاهیم جامعه، نظم اجتماعى، و نظام اجتماعى از منظر دانش جامعه شناسى، از مفهوم «قائم به دین بودن یک نظام اجتماعى» سخن مى گوید و پس از تعریف نظام اجتماعى دینى، نظریه ى خود را در خصوص چیستى جامعه ى دینى به صورت ذیل ارائه مى نماید:
«جامعه ى دینى جامعه اى است که نظام هاى اجتماعى آن دینى باشند.»
دیدگاهتان را بنویسید