اندیشه حوزه
سید مجید ظهیری
Publication year: 2020

ویلیام پین آلستون، از پیش‏گامان مکتب تجربه گرایى دینى است. نظریه‏ى وى، در خصوص تجربه دینى و کارکرد ادراکى آن، از حیث تأثیرگذارى و نفوذ در فلسفه‏ ى دین تحلیلى معاصر، از اهمیت بسیارى برخوردار است.

در این مقاله، نگارنده کوشیده است توصیف دقیقى از تجربه گرایى آلستون و مبانى معرفت شناختى و پدیدارشناختى آن، با رجوع به اصلى‏ ترین آثار وى، ارائه نماید. در این راستا ابتدا درآمدى که گویاى چکیده ‏ى آراء وى در خصوص توجیه، ادراک و همبستگى آنها در تبیین تجربه گرایى دینى باشد، ارائه شده است. درآمد مزبور حاوى نکات کلیدى در فهم نظریه‏ ى آلستون در معرفت ‏شناسى و پدیدارشناسى تجربه ‏ى دینى، از جمله نظریه‏ ى توجیه، نظریه‏ ى ادراک، تحلیل رویه ‏هاى باورساز و سیستم‏ هاى ابطال کننده‏ ى رویه‏ هاى باور ساز است.

نگارنده، در بخش بعدى مقاله، پدیدارشناسى تجربه ‏ى دینى از نگاه آلستون و نگاه وى در خصوص وجوه اشتراکى تجربه‏ هاى عرفانى، تمایز کیفیات پدیدار بر اساس ساختکارهاى علّى و برخى انتقادات وارد بر آنها را توصیف نموده است. اتکاى اصلى این بخش بر مهم ‏ترین اثر آلستون در این خصوص، ادراک خداوند، است.

در بخش بعدى مقاله، که به توصیف و تبیین نظریه‏ ى توجیه آلستون در معرفت‏ شناسى تجربه‏ ى دینى اختصاص دارد، اعتمادگرایى، حد قابل اعتماد بودن یک رویه‏ ى باورساز، براى پذیرش آن به وجهى عقلانى، و سیستم ‏هاى ابطال کننده‏ ى رویه‏ هاى باورساز، به صورت مقایسه ‏اى بین SP و MP، و برخى انتقادات در این زمینه بررسى شده است.

بخش بعدى مقاله به دسته بندى انتقادات مربوط به معرفت‏ شناسى و پدیدارشناسى تجربه‏ ى دینى نزد آلستون اختصاص دارد که در هفت مورد خلاصه شده است.

مهم‏ترین انتقاد بر نظریه ‏ى آلستون مبتنى بر تنوع تجارب دینى در ادیان مختلف است، که در آخرین بخش از مقاله انتقادات مربوطه و پاسخ ‏هاى آلستون به آنها ارائه گردیده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *