در بحث بنیادهای اندیشه اصلاح به صورت کلی و عام و فارغ از تعلقات عقیدتی و فرهنگی خاص از مقوله اصلاحات سخن گفتیم و نیز ویژگی های اصلاحات مدرن و اصلاحات اسلامی و تفاوت های بنیادی آن ها با یکدیگر را بررسی نمودیم.

اینک به معرّفی و شناخت ماهیت اصلاحات روشنفکرانه در گفتمان فکری و سیاسی ایران امروز پرداخته، با دیدی انتقادی آن را حلاجی می‏ نماییم.

در این مسیر با توجّه به مبانی و روش های اصلاحات اسلامی و مدرن و شاخصه‏ ها و ویژگی های هر یک به تفکیک مصادیق آن ها در فضای فکری و سیاسی امروز کشورمان می ‏پردازیم.

ابتدا لازم است معانی و مفاهیم یا قرائت های مختلفی را که از اصلاحات متداول و رایج است بررسی نماییم. سپس به ارزیابی جریان روشنفکری لیبرال بپردازیم که در جدول معانی و مفاهیم اصلاحات کدام خانه را پر می‏ کند و آیا اصلاً در این جدول جایگاهی دارد یا خیر؟