شناخت جریان روشنفکری معاصر بویژه در کوران مبارزات سیاسی انقلاب اسلامی به عنوان یکی از پدیده ‏های منحصربه‏ فرد اجتماعی که موجب به هم‏ریزی تمام تئوری های انقلاب‏ شناسی شد و تعجّب و توجّه اکثر متفکران سیاسی را به خود جلب نمود و یافتن نقش آنها در این مبارزات و شناخت نسبت رهبری انقلاب با شقوق و نحله‏ های مختلف این جریان به عنوان یک الگوی رفتاری کامل در برخورد با مسأله روشنفکری و همچنین تأثیر و تأثّرات این جریان و مبارزات روحانیت انقلابی شیعه از مسائل مهم و درخور توجّه هستند که با کمال تأسف کمتر به آن پرداخته شده است.

در این مجال برآنیم تا با بررسی نحوه و شیوه برخورد رهبرکبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی قدس ‏سره با گروه ها و دسته ‏های مختلف روشنفکری در دوران مبارزات ضد استبدادی پیش از انقلاب یک الگوی رفتاری مناسب و معقول و نیز مجرّب ارائه نماییم.